شبکهسازی به معنای ایجاد نقاط ارتباطی متعدد با افراد و گروههای دیگر است. داشتن شبکه ارتباطی مناسب را باید یکی از ارکان اصلی موفقیت استارتاپها دانست. البته در هر جایگاه اجتماعی، افراد به کمک شبکهسازی میتوانند دستآوردهای بزرگتری داشته باشند. بنابراین میتوان گفت شبکهسازی برای همه افرادی که به دنبال کسب موفقیت در جایگاه شخصی، شغلی، حرفهای و اجتماعی خود هستند، دارای اهمیت بالایی است. در این نوشته شما را با مهمترین دلایل اهمیت شبکهسازی در استارتاپ و متداولترین روشهای شبکهسازی آشنا میکنیم
مهمترین دلایل اهمیت شبکهسازی در استارتاپ
راهاندازی یک استارتاپ همیشه کار دشواری است. بنیانگذاران برای موفقیت در این زمینه، نیازمند ویژگیهای مثبت بسیاری هستند. اگرچه داشتن یک شبکه ارتباطی خوب با افراد گوناگون، ممکن است همه کارها را آسان نکند؛ اما اگر تجربه راهاندازی استارتاپ داشته باشید، احتمالا میدانید که در نبود شبکه ارتباطی مناسب، شروع کار شما تا چه میزان سختتر خواهد بود. از سویی شبکهسازی در استارتاپ را میتوان یکی از ارزانترین راههای توسعه این کسبوکارها دانست؛ که با توجه به محدودیتهای مالی این مدل کسبوکارها، میتواند در رشد آنها بسیار موثر باشد. در بسیاری از استارتاپها، اولین همبنیانگذاران، اولین کارمندان، اولین مشاوران، اولین سرمایهگذاران و حتی اولین مشتریان، به واسطه وجود یک شبکه ارتباطی موثر به دست آمدهاند. همه بنیانگذاران میدانند که استارتاپها در آغازِ کار تنها بوده و جدی گرفته نمیشوند. بنابراین شاید بتواند گفت شبکهسازی برای استارتاپها یک ضرورت است.
آشنایی با کسبوکارهای جدید
آشنایی با کسبوکارهای جدید تنها در هنگام ایدهپردازی اهمیت ندارد؛ اگرچه بسیاری از بنیانگذاران بعد از یافتن ایده و در زمان اجرای آن، این موضوع را نادیده میگیرند. برقراری ارتباط با کسبوکارهای جدید این فرصت را به شما میدهد که درک بهتری از شرایط آنها داشته، از عملکرد آنها بیاموزید و در حوزه فعالیت خود بهروز و پیشگام باشید.
کسب فرصتهای همکاری تجاری
شبکهسازی و برقراری ارتباط با سایر متخصصان، فرصتهای همکاری متعددی را برای شما ایجاد میکند. اگرچه این فرصتهای همکاری از پیش تعریف شده نیست؛ اما با برقراری این نوع ارتباطات، کمکم شکل گرفته و مشارکتهای ایجاد شده بر اساس آن، میتواند از نظر اقتصادی برای استارتاپ شما مفید باشد. دسترسی به منابع بیشتر، پیشنهادات تجاری بهتر، هدایت مشتریان به سمت محصولات و خدمات یکدیگر و موارد مشابه، از جمله مزایای برقراری همکاری تجاری با سایر کسبوکارها است.
در این زمینه باید به این نکته توجه کنید که بهتر است به هر مشارکتی بله نگویید و پیش از تصمیمگیری، مزایا و معایب آن را بررسی کنید. هرگونه مشارکت تجاری باید با استراتژی کسبوکار شما هماهنگ بوده و موجب تقویت بخشهای ضعیف کسبوکار شما شود. یک همکاری تجاری خوب میتواند توان مورد نیاز برای سبقت گرفتن از رقبا را برای شما فراهم کند.
دریافت مشاوره و پشتیبانی
دریافت مشاورههای مناسب معمولا برای هر استارتاپی ضروری است. این مشاورهها موجب پرهیز از اشتباهات پرهزینه شده و از سویی دیدگاه شما را درباره روش اداره و پیشبرد استارتاپ بهبود میبخشد. بنابراین اغلب استارتاپها به دنبال مربیانی هستند که در نقش مشاور در کنار آنها باشند. شبکهسازی این فرصت را میدهد که از پشتیبانی فکری و دریافت مشاوره افراد متخصص در حوزه فعالیت خود بهره برده و رشد سریعتر و کم ریسکتری را تجربه کنید. همچنین افرادی که در نقش مشاور و مربی فعالیت میکنند؛ معمولا دارای ارتباطاتی گسترده در اکوسیستم محل فعالیت کسبوکار شما بود؛ و موجب گسترش شبکه ارتباطی کسبوکارتان میشوند.
جلب نظر سرمایهگذاران
از متداولترین دلایل شکست استارتاپها، کمبود نقدینگی است. بنابراین استارتاپهایی که در همان مراحل اولیه موفق به جذب سرمایه میشوند؛ شانس بیشتری برای بقا و رشد دارند. شبکهسازی در استارتاپ یکی از راههای موثر برای جلب توجه و جذب سرمایهگذاران است. این کار کمک میکند تا برند استارتاپ شما شناختهشدهتر شود؛ شانس بیشتری برای دیده شدن داشته باشد؛ و نظر مثبت بیشتری را از سوی سرمایهگذاران فعال در بازار به دست آورد. در واقع تجربه نشان داده است که در اغلب مواقع سرمایهگذاران به سرمایهگذاری روی استارتاپهایی تمایل بیشتر دارند؛ که در اکوسیستم آن صنعت مورد توجه و شناخته شده است.
دریافت بازخورد و ایدهیابی
شبکهسازی و داشتن ارتباطات حاصل از آن، میتواند منجر به گسترش و تسهیل فرآیند اشتراکگذاری اطلاعات شود. افراد فعال در این شبکه با توجه به سوابق و تخصصی که دارند؛ میتوانند گزینه خوبی برای دریافت بازخورد باشند. این مشورتها هنگام روبرو شدن با موانع گوناگون در مسیر توسعه استارتاپ، بسیار موثر است. همچنین تبادل نظر و گفتگو در چنین فضایی، بینش شما را نسبت به رقبا، مشتریان و حتی استارتاپ خودتان بهبود میدهد.
افزایش دسترسی به منابع تجاری
شبکهسازی و ارتباطات موثر در به دست آوردن منابع تجاری گوناگون به صورت رایگان، با تخفیف و یا بر اساس تهاتر موثر است. منظور از منابع تجاری، تنها منابع مالی نیست. تجهیزات و ابزارهای حرفهای، فضای کار و… نیز بخشی از منابع تجاری هستند؛ که با داشتن آنها میتوانید مسیر رشد استارتاپ خود را بهبود بخشید.
جذب استعدادهای برتر
معمولا استارتاپها در مسیر توسعه خود مجبور به گسترش تیم هستند. به عنوان یک بنیانگذار استارتاپی ممکن است تجربه چنین کاری را نداشته باشید؛ و یا با محدودیتهای مالی روبرو باشید. در نتیجه یافتن استعدادهای برتر برای گسترش تیم استارتاپی ممکن است سخت به نظر برسد. این در حالی است که داشتن یک شبکه ارتباطی قدرتمند دستیابی به این افراد را سادهتر میکند. رویدادهای مرتبط، گروههای مرتبط فعال در شبکههای اجتماعی مختلف و… از جمله نقاطی است که محل خوبی برای شبکهسازی و یافتن همتیمیهای جدید است.
فراموش نکنید که اگرچه میتوانید از طریق جستجوی رزومه در سرویسهای کاریابی نیز نیروی مورد نیاز خود را بیابید؛ اما تجربه ثابت کرده که نیروهای معرفی شده از طریق فعالان حاضر در اکوسیستم موضوع فعالیت کسبوکار شما، افراد متخصصتر و مفیدتری خواهند بود.
افزایش اعتماد به نفس و مهارتهای ارتباطی
شبکهسازی، کسبوکار شما را در معرض دید متخصصان و فعالان حوزه کسبوکارتان قرار میدهد. وقتی شما بهطور مداوم در این فضا قرار میگیرید و از سوی این افراد بازخوردهای مثبت دریافت میکنید؛ میتوانید به آنچه خلق کردهاید افتخار کرده و اعتماد به نفس خود را برای ادامه راه تقویت کنید. همچنین این ارتباطات، اعتماد به نفس و مهارت شما را در گفتگو و مذاکره با سایر ذینفعان بیشتر میکند. وجود اعتماد به نفس و مهارت مذاکره در بنیانگذاران استارتاپی بسیار مهم است؛ چراکه اگر بنیانگذار به کسبوکار خود اعتماد نداشته باشد و یا جرات و توانایی مذاکره موثر با سرمایهگذاران، مشتریان و سایر ذینفعان را نداشته باشد؛ به احتمال زیاد قادر به جلب نظر آنها نیز نخواهد بود.
متداولترین روشهای شبکهسازی در استارتاپها
مردم هر روز در حال برقراری ارتباط با یکدیگر هستند؛ اگرچه در اغلب اوقات این موضوع آگاهانه نیست. اما در مورد شبکهسازی در استارتاپ و یا بهطور کلی در هر کسبوکاری، نیاز به داشتن هدف و برنامه است. در شبکهسازی تجاری ما به دنبال افرادی با طرز فکر، دغدغههای تجاری و اهداف مشترک هستیم. بنابراین اگرچه شبکهسازی خوب است؛ اما برای یک استارتاپ، تنها برخی از ارتباطات ایجاد شده میتواند موثر باشد. رسانههای اجتماعی و رویدادها دو نقطه اصلی برقراری ارتباط و ایجاد شبکه برای بنیانگذاران استارتاپها است. در اینجا به ذکر نکاتی درباره یافتن شبکه تجاری موثر در رسانههای اجتماعی و رویدادها پرداختهایم.
رسانههای اجتماعی
رسانههای اجتماعی شامل طیف گستردهای از شبکههای اجتماعی، تالارهای گفتگو، پیامرسانهای آنلاین و… هستند. با توجه به تعدد رسانههای اجتماعی، نکته اصلی این است که بدانید بهترین نقطه برای یافتن گروه همفکران کدامیک از این رسانهها است.به عنوان مثال در ایران لینکدین و گروههای فعال در آن به عنوان یک شبکه تخصصی بسیار مورد توجه است. همچنین گروههای مرتبط در پیامرسان تلگرام و واتساپ نیز در این زمینه موثر هستند. اینستاگرام اگرچه در ایران مورد اقبال عموم است؛ اما فضایی برای تعامل متخصصین نیست. البته ممکن است بنابر موضوع استارتاپ شما، این شبکه نیز فضایی مناسب برای برقراری ارتباط با همفکران باشد. توئیتر نیز برای یافتن افراد متخصص و ایجاد ارتباط مستقیم با آنها، فضایی بسیار مستعد دارد. در نهایت تالارهای گفتگوی تخصصی را فراموش نکنید. این تالارها اگرچه کیفیت و گستردگی رسانههای اجتماعی را ندارند؛ اما فعالان آن ممکن است به شکل تخصصیتر و نزدیکتر با یکدیگر همکاری کنند.
رویدادهای تجاری
اگرچه پس از همهگیری کویید، بسیاری از رویدادهای حضوری به فضای آنلاین منتقل شده است؛ اما این رویه با نزدیک شدن به پایان همهگیری، در حال کاهش است. از سویی فارغ از حضوری یا آنلاین بودن رویدادها، شرکت در آنها فرصتی مناسب برای شبکهسازی در استارتاپ است. همچنین آنلاین شدن رویدادها فرصتی مغتنم برای حضور در نمونههای جهانی آن با هزینه بسیار کمتر و یا حتی رایگان است. فرصتی که پیش از این امکانپذیر نبود.
رویدادهای استارتاپی اغلب میزبان افراد فعالتر و جدیتر اکوسیستم استارتاپی است؛ و به همین دلیل شانس ایجاد ارتباطات موثر در آنها بسیار بیشتر است. کارگاهها، سمینارها و کنفرانسهای گوناگونی به صورت روزمره در سراسر ایران و جهان اجرا میشود؛ که علاوه بر ایجاد شبکه ارتباطی برای شما، موجب همگام ماندن با روندهای روز بازار و یادگیری مهارتهای جدید گردد.
نکات کلیدی در مورد شبکهسازی در استارتاپ
همانطور که گفته شد؛ رسانههای اجتماعی و رویدادهای حضوری و آنلاین گوناگون، فرصتی را فراهم میکند تا کارآفرینان، متخصصان و بنیانگذاران استارتاپها، با پیشینه، تخصص و سطوح متنوع گرد هم جمع شوند.
برای کسب حداکثر سود از چنین جمعهایی، بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرید:
- در هر رویداد تازه، بکوشید که ارتباط جدیدی برقرار کنید. البته از ارتباطات ایجاد شده قبلی نیز غافل نشده و در عمق بخشیدن به آن بکوشید. نکته دیگر اینکه ارتباطات خود را به دو دسته محلی (افراد که در بازار مدنظر شما فعال هستند.) و فرامحلی (افرادی که خارج از بازار شما مشغول فعالیت هستند.) تقسیم کنید.
- در هنگام برقراری ارتباط سعی کنید که خود واقعیتان باشید. این رفتار کمک میکند تا ارتباطات اصیلتری برقرار کرده و در ادامه مسیر ارتباط دچار مشکل و تعارض نشوید.
- کسبوکارتان را به شکلی که علاقه دارید دیگران آن را ببینند ارائه دهید. این امر به شما کمک میکند تا در روابط تجاری خود صداقت داشته و باورپذیر باشید.
- درباره شرایط کلی کار، دغدغهها و نقاط اشتراک همه افراد حاضر در جمع صحبت کنید. با این رویه به آنها نشان میدهید که شرایط آنها را درک میکنید.
- برای سایر کارآفرینان ارزش ایجاد کنید؛ تا آنها نیز تمایل به برقراری ارتباط با شما را داشته باشند. مثلا همانطور که انتظار دریافت مشاوره از دیگران را دارید؛ در حوزه تجارب و تخصص خود، شما نیز به آنها مشاوره بدهید.
- همیشه در تماس باشید. در تماس بودن پایه و اساس شبکهسازی در استارتاپ است. بنابراین پس از پایان رویداد مدنظر، به هر شکلی ارتباط خود را با افراد منتخب حاضر در رویداد حفظ نمایید.
امیدواریم این مقاله به شما در زمینه توسعه شبکهسازی کمک کرده باشد. مثلی معروف میگوید: «مهم نیست چه میدانی؛ مهم این است که چه کسانی را میشناسی». اگرچه به این جمله نقدهای فراوانی وارد است؛ اما به این واقعیت اشاره دارد که ارتباطات قدرتمند میتواند بسیاری از مشکلات، موانع و کمبودها را برطرف کند. بنابراین اگر میخواهید در راهاندازی استارتاپ خود موفق باشید؛ شبکهسازی در استارتاپ را جدی بگیرید.