راه‌اندازی یک استارتاپ موفق علاوه بر تلاش و تخصص به سرمایه نیز نیاز دارد. روش‌های مختلفی نیز برای جذب سرمایه در این مسیر تعریف شده است. اما همه سرمایه‌گذارانی که در حوزه استارتاپ‌ها فعالیت می‌کنند؛ تمایل ندارند بر روی کسب‌وکاری که هنوز فعالیت خود را آغاز نکرده و صرفا در حد ایده است سرمایه‌گذاری کنند. البته این به معنی شکست ایده نیست. چرا که برای این پروژه‌ها نیز روشی تحت عنوان بوت استرپینگ (Bootstrapping) جهت جذب سرمایه و تامین هزینه‌ها وجود دارد. بوت استرپینگ اساسا فرآیند شروع یک کار جدید بدون هیچ گونه بودجه خارجی است. این کسب‌وکارها فقط به درآمد داخلی متکی هستند. به عبارت دیگر بوت استرپ‌ها آنچه را که خلق می‌کنند خرج می‌کنند. در این نوشته با جزئیات بیشتر در مورد بوت استرپینگ در کسب‌وکارهای نوپا صحبت می‌کنیم.
بوت استرپینگ چیست؟
طبق تعاریف رسمی، بوت استرپینگ به معنی راه‌اندازی یک کسب‌وکار با هزینه پایین است. در این روش تقریبا تمام وجوه لازم برای راه‌اندازی استارتاپ از منابع شخصی و داخلی تامین می‌شود. در واقع بنیان‌گذارانی که از این روش استفاده می‌کنند؛ علاوه بر تامین بودجه از طریق منابع شخصی، به شدت روی کاهش هزینه‌های عملیاتی تمرکز دارند. بوت استرپرها باید همیشه آماده این باشند که به محض نیاز، موجودی انبار خود را به صفر برسانند؛ و برای پرداخت هزینه‌های جاری، سرویس‌ها و محصولات خود را به روش نقدی به فروش برسانند.
پس بوت استرپینگ به معنی راه‌اندازی یک کسب‌وکار از پایه با پس‌انداز شخصی و پول نقد حاصل از اولین فروش است. از این اصطلاح به عنوان اسم نیز استفاده می‌شود. بوت استرپ‌ها (Bootstrap) مشاغلی هستند که یک کارآفرین با پول نقد خودش یا حمایت مالی ناچیز سایر حامیان مالی راه‌اندازی می‌کند.
مزایای بوت استرپینگ چیست؟
این روش تامین مالی مزایای زیر را دارد:
- لازم نیست وقت خود را صرف قانع کردن سرمایه‌گذار و جذب سرمایه کنید.
- خودتان شرکت را کنترل می‌کنید و تعهدی در مقابل سرمایه‌گذاران ندارید.
- بدون دریافت هیچ‌گونه بودجه از منابع خارجی، یاد می‌گیرید که به سرعت سرمایه شرکت را به‌طور کارآمد مدیریت کنید.
- این روش تامین مالی شما را خلاق می‌کند.
- از آنجا که بعد از سرمایه شخصی، تنها منبع تامین مالی شما مشتریان هستند؛ به جای سرمایه‌گذاران این مشتریان هستند که به اولویت شماره یک شما تبدیل می‌شوند. البته در این شرایط باید به توسعه محصول و بازاریابی بیشتر توجه کرده و سرعت این توسعه را افزایش دهید. در غیر این صورت با شکست مواجه می‌شوید.
- بعد از بوت استرپینگ اگر دوام بیاورید؛ در آینده نزدیک به یک شرکت قوی، چابک، کارآمد و متمرکز بر روی مشتری تبدیل خواهید شد.
معایب بوت استرپینگ چیست؟
برای این روش ساده، علاوه بر مزایای ذکر شده معایبی نیز تعریف شده است. این معایب عبارتند از:
- کسب‌وکارهای بزرگ نمی‌توانند از این روش برای تامین بودجه خود استفاده کنند.
- احتمالا رشد شرکت بدون سرمایه‌گذاری خارجی، بسیار بیشتر طول می‌کشد.
- احتمالا تا مدت زیادی درآمد نخواهید داشت.
- ممکن است بدهی‌های شخصی‌تان افزایش پیدا کند.
4 نکته مهمی که در روش بوت استرپینگ باید به آنها توجه کنید
اگر به فکر راه انداختن یک استارتاپ جدید به روش بوت استرپینگ هستید؛ این چهار نکته می‌تواند در رسیدن به هدف، به شما کمک کند.
با استفاده از یک فضای اشتراکی، هزینه‌های سربار را محدود کنید
برخی از بنیان‌گذاران بر روی عواملی تمرکز دارند که در ابتدای مسیر توجه به آنها لزومی ندارد. اختصاص یک دفتر کار مجهز به دکوراسیون اداری و کنسول‌های بازی بسیار جذاب است. اما اشتباه نکنید. چراکه این تجهیزات در مراحل اولیه می‌تواند هزینه‌ای غیرضروری باشد. می‌توان این بودجه را صرف جذب مشتری و بازاریابی کرد. برای کاهش چشم‌گیر هزینه‌ها، در شروع کار از یک فضای اشتراکی استفاده کنید. کار کردن در این فضا علاوه بر این که در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کند؛ می‌تواند در تصمیم‌گیری بهتر نیز به شما کمک کند. برای مقیاس‌پذیر شدن باید حداقل محصول پذیرفتنی (MVP) خود را تعریف و تولید کنید. فضاهای اشتراکی محیطی را فراهم می‌کند که در آن می‌توانید بدون ایجاد استرس ناشی از هزینه اجاره، روی این محصول وقت بیشتری بگذارید.
تا جای ممکن از دریافت وام و ایجاد بدهی برای کسب‌وکار خود اجتناب کنید
مهم‌ترین مزیت بوت استرپینگ این است که به کمک آن می‌توانید مالکیت کل شرکت را حفظ کنید. بنابراین از آنجا که سرمایه جمع نمی‌کنید؛ تا جایی که ممکن است بدهی نیز به بار نیاورید. انباشت بدهی بدترین دشمن کسب‌وکار شماست.
به این فکر کنید که چگونه می‌توانید موثرتر و کم‌هزینه‌تر تبلیغات کنید
بسیاری از شرکت‌های نوپا، موفقیت خود را مدیون بخش روابط عمومی و بازاریابی خود هستند. اما تخصیص بودجه کلان به این بخش‌ها برای استارتاپ‌هایی که به صورت بوت استرپینگ فعالیت دارند عملا غیر ممکن است. بنابراین این کسب‌وکار به اجبار باید از روش‌های کم‌هزینه‌تر و سرویس‌های ارزان برای معرفی محصول و خدمات خود استفاده کنند. روش‌های زیادی برای تبلیغات ارزان و با ارزش وجود دارد. مثلا می‌توانید وقت خود را برای پاسخگویی روزانه به سوالات مشتریان از طریق سرویس‌های رایگان صرف کنید. سعی کنید با تعدادی روزنامه‌نگار که بر روی انتشار مطالب مرتبط با صنعت شما تمرکز دارند مرتبط شوید. البته از ارسال ایمیل انبوه برای روزانه‌نگاران و افراد تاثیرگذار بر روی صنعت مورد نظر خودداری کنید. در عوض می‌توانید در توییتر فعال شوید. تقریبا تمام فعالان حوزه‌های مختلف در این شبکه اجتماعی حساب کاربری داشته و بر روی اخبار منتشر شده از طریق آن اشراف دارند.
وقتی بودجه زیادی برای بخش روابط عمومی خود در نظر نگرفته‌اید؛ باید به خودتان و شبکه‌ای که در اطراف‌تان ساخته‌اید متکی باشید و از رسیدن به هدف‌های جدید نترسید. اغلب اوقات تنها مانع بین تجارت و تبلیغات رایگان، ترس از طرد شدن است.
تمام هزینه‌ها را با دقت ارزیابی کنید
هزینه کردن آن هم به صورت بی‌مهابا ممکن است برای شما تبدیل به یک عادت شود. اگر مراقب شکل‌گیری این عادت نباشید؛ کم‌کم هزینه‌ها سرسام‌آور شده و به‌زودی تبدیل به یک چالش می‌شود. مسئولیت مالی در روش بوت استرپینگ بسیار مهم است. بعد از بررسی دقیق تمام هزینه‌ها، باید از روش‌های خلاقانه و غیرمتعارفی برای حل مشکلات پیچیده استفاده کرد. بنابراین روی مسائل مالی نکته‌سنج باشید؛ و مسئولیت مالی کسب‌وکارتان را یا خودتان انجام دهید یا به یک فرد متخصص بسپارید.
آیا بوت استرپینگ واقعا موثر است؟
فراموش نکنید که برخی از بزرگ‌ترین کارآفرینان موفق جهان، کار خود را در یک سوله کوچک یا حتی در یکی از اتاق‌های خانه خود، با استفاده از روش بوت استرپینگ آغاز کرده‌اند. این روش جذب سرمایه، برای کارآفرینانی مناسب است؛ که هدفشان تولید یک محصول اولیه و دریافت بازخورد از مشتریان است. این کار به آنها اجازه می‌دهد که قبل از تولید محصولی کامل با ویژگی‌های متعدد، میزان تمایل مشتریان را بسنجند. با انجام بوت استرپینگ استارتاپ شما می‌تواند قبل از دریافت وام یا درخواست سرمایه‌گذاری، مشتری جذب کرده و جریان‌های نقدی ایجاد کند.